Λοιπόν, η κατάσταση έχει ως εξής. Ζεις. Πραγματικά ζεις.
Κι έχεις ξεκινήσει τη ζωή σου την ερωτική γνωρίζοντας έναν άνθρωπο με τον οποίο αποφάσισες να συνάψεις σχέση. Αυτός ο πρώτος σύντροφος έχει μεγάλη σημασία. Κι έχει σημασία γιατί λαμβάνει θέση αρχέτυπου. Μιλάω φυσικά για την πρώτη σημαντική σχέση, και όχι για το πρώτο πήδημα. Αν κι αυτό εντάσσεται στην πρώτη σχέση όλα καλά. Αν όχι, έχει κι αυτό αρχετυπική σημασία, αλλά πιο περιορισμένη και μόνο όσον αφορά το σεξ.
Μαθαίνεις, λοιπόν, από αυτόν τον “πρώτο” τί σημαίνει σύντροφος. Αυτό το μάθημα σ’ ακολουθεί σ’ όλη σου τη ζωή.
Έχεις ήδη μεταφράσει τα καλά του σε αυτονόητα και τα κακά του σε φυσιολογικά, αλλά δυστυχώς αναγκαία κακά. Γι’ αυτό και η πρώτη σου σχέση σ’ ακολουθεί και σ’ ακολουθεί.
Οι άνθρωποι το έχουμε αυτό το κακό. Κακό ή καλό ίσως. Μια φυσιολογική μας λειτουργία είναι! Συγκρίνουμε. Συνειδητά ή ασυνείδητα συγκρίνουμε.
Η λογική λέει πως ο λόγος για τον οποίο συγκρίνουμε είναι για να κάνουμε τη βέλτιστη επιλογή. Σωστά έτσι είναι. Όμως, στη πράξη αφενός μεν δεν λειτουργούμε πάντοτε λογικά, αφετέρου δε ακόμα κι αν δεχτούμε πως ορισμένες φορές λειτουργούμε λογικά, ακόμα και τότε αυτό που συμβαίνει είναι πως δεν έχουμε επαρκή πληροφόρηση, ή επαρκή γνώση ώστε να κάνουμε μια “καλύτερη” επιλογή συντρόφου.
Έρχεται, λοιπόν, η ώρα του δεύτερου, του τρίτου, του νιοστού συντρόφου. Δεν έχει σημασία ο αριθμός. Κι εμείς συγκρίνουμε τον υποψήφιο ή καλύτερα το είδωλό του μέσα στο μυαλό μας, την εικόνα με την οποία είμαστε ερωτευμένοι (άρα κάτι όχι απαραίτητα αληθές ή ακριβές) με μια αρχετυπική εικόνα ενός ανθρώπου που θεωρούμε πως “έτσι είναι” (επίσης κάτι όχι απαραίτητα αληθές ή ακριβές).
Περίπλοκο;
Ας σκεφτούμε το οξύμωρο αλλά σύνηθες μοτίβο συμπεριφοράς της κοπέλας που λέει:
“Πάντα σε μαλάκες πέφτω. Μάλλον έχω τον μαλακομαγνήτη”.
Φυσιολογικό! Αν ο πρώτος ήταν έτσι, αυτόν θεωρεί φυσιολογικό και πάντα ψάχνει ανθρώπους φυσιολογικούς.
Αυτή η ίδια όταν γνωρίσει κάποιον διαφορετικό, κάποιον καλό, θα τον θεωρήσει ανώμαλο, ή λάθος, ή στραβό. Κάτι θα την ενοχλεί. Κάτι για το οποίο γκρίνιαζε σε όλες τις παρελθούσες καταστάσεις και τώρα το πήρε όπως το ζητούσε θα την ενοχλεί και πάλι, ως υπερβολικά καλό ή ως πολύ καλό για να είναι αληθινό…
Το αρχέτυπο μπορεί κάποια στιγμή να αποσυντεθεί, να αποδομηθεί. Αλλά, η διαδικασία είναι αργή. Χρειάζεται τριβή με τη ζωή, και δουλειά με τον εαυτό μας.
Και μιας που είπα τον εαυτό μας. Υπάρχει και κάτι ακόμα!
Μια άλλη σύγκριση που κάνουμε πολύ συχνά είναι αυτή με τον εαυτό μας. Η αυτοαναφορική.
“Εγώ δεν θα τον απατούσα! Αυτός γιατί με απατά;”
Ωραία… Τόση ώρα θ’ αναρωτιέσαι πώς κολλάει ο τίτλος μ’ όσα σου έχω αραδιάσει.
Για να δούμε!
Μια περίπτωση που συμβαίνει συχνά – εμένα μου έχει συμβεί – είναι η εξής. Την περιγράφω μ’ ένα παράδειγμα:
Ένας σύντροφος, ή μια σύντροφος, σε συγκρίνει με το αρχέτυπό του. Και σου λέει…
– Δεν μου αρέσει ο τρόπος που εκφράζεις την αλήθεια σου. Λες πολλά και χάνομαι.
– Μα λέω αλήθειες.
– Μ’ αγαπάς άπειρα; Είμαι η καλύτερη στον κόσμο;
– Μμμ…. Έχεις δίκιο. Αυτό ξέρω πως δεν είναι αλήθεια. Αλλά, χρησιμοποιώ την υπερβολή για να εκφραστώ. Δημιουργώ συναισθηματικές εντυπώσεις.
– Δεν μου αρέσει!
Γιατί δεν της άρεσε; Ίσως – λέω εγώ – επειδή το αρχέτυπό της ήταν διαφορετικό. Αλλά, αυτό το περιέγραψα πιο πάνω. Συμβαίνει, απλά συμβαίνει.
Το ερώτημα είναι πώς αντιμετωπίζεις το αρνητικό αποτέλεσμα μιας τέτοιας σύγκρισης;
Αμυντικά. Πάντα αμυντικά.
– Μα δεν είναι έτσι. Είναι καλό να εκφράζεται κανείς, είναι καλό να μιλάει πολύ… είναι διάφανος αυτός ο άνθρωπος…
Αυτό που συμβαίνει βέβαια είναι πως η τύπισσα του παραδείγματος μπορεί να έχει και δίκιο. Η αίσθηση όμως της σύγκρισης μ’ αυτό που ήδη γνωρίζει, αυτή είναι που προκαλεί την αμυντική διάθεση.
Κι έρχεται μια μέρα, μια όμορφη μέρα που γνωρίζεις κάποιον σαν εσένα. Για την ακρίβεια, έρχεται (κάποτε) εκείνη η μέρα που γνωρίζεις τον εαυτό σου!
Κι εκεί που δεν τον είχες δει ποτέ – επειδή πάντοτε σου έβγαινε αντίδραση – ξαφνικά είναι σαν να τον βλέπεις στον καθρέφτη!
Και τρελαίνεσαι, τρελαίνεσαι γιατί για πρώτη φορά καταλαβαίνεις ποιος είσαι! Πρώτη φορά καταλαβαίνεις πόσο πολύ εκνευριστικός μπορεί να υπήρξες με την πολλή αγάπη σου, ή με τα πολλά λόγια σου, ή με την άπειρη αστείρευτη ενέργειά σου… ή με την υπερβολή σου – που την παραδεχόσουν μεν, αλλά δεν καταλάβαινες πώς είναι κάποιος να υπόκειται σ’ αυτήν.
Ναι, τέτοια συναπαντήματα στη ζωή μόνο ως καρμικά μπορείς να τα αντιληφθείς. Έρχονται να σου διδάξουν κατιτίς, έρχονται να σε περάσουν ένα βήμα μπροστά.
Αν, λοιπόν, σου συμβεί να συναντήσεις “τον εαυτό σου”, πες “ευχαριστώ σύμπαν” και κάθισε να τον αφουγκραστείς. Είναι τρομακτικό… τρομακτικά ωραίο!