«Τα πουλιά πετούσαν παντού γύρω τους…
“Σώπα του είπε»
Ο αέρας ήταν δυνατός
Και τα παράσερνε όλα…»
η παιδική ηλικία, είναι μια περίοδος που από μακριά μοιάζει ωραία, φορτισμένη, ίσως και ξεχασμένη από αυτόν που την έζησε.
Είναι αυτό που έχασε κάποιος πριν το καταλάβει.
Είναι αυτό που έζησε κάποιος και το ξέχασε.
Είναι τότε που ήταν κάποιος σημαντικός.
Είναι πρωί Παρασκευής και πηγαίνω με μεγάλο ενθουσιασμό να συναντήσω την Αυγή [Αυγή Τόπακα] και την Λένα [Ελένη Παπαδοπούλου] στο γωνιακό καφενείο της οδού Αρμενοπούλου [5 ο αριθμός] όπου εξελίσσεται εδώ και περίπου δύο χρόνια το «Βιτρίνα Project», μια πρωτοβουλία του εικαστικού Γιώργου Γεροντίδη. Τα κορίτσια εκθέτουν αυτή τη στιγμή το έργο τους στη βιτρίνα την οποία έχουν «διαμορφώσει» εικαστικά ανά περιόδους περισσότεροι από δέκα καλλιτέχνες που ζουν και δραστηριοποιούνται στην πόλη της Θεσσαλονίκης.
Η Αυγή είναι τελειόφοιτη της ΑΣΚΤ του ΑΠΘ, ενώ η Λένα είναι φοιτήτρια ακόμη του τμήματος, βέβαια έχουν διαφορά ηλικίας η οποία όπως λένε οι ίδιες έπαιξε και αυτή το ρόλο της στη μεταξύ τους συνεργασία. Για την ακρίβεια, η «βιωματική» τους προσέγγιση στην τέχνη όπως αποκαλύπτουν οι ίδιες οι καλλιτέχνιδες, εξελίσσεται και αναπτύσσεται λαμβάνοντας στοιχεία από όλες τις πτυχές της ζωής τους. Ακόμη και το γεγονός ότι ζουν στην πόλη της Θεσσαλονίκης αυτή τη στιγμή ενώ και οι δύο είναι από την Αθήνα, αυτή η μοναδικότητα των γεγονότων που οδήγησαν τις διαφορετικές τους πορείες στην ημέρα που συναντήθηκαν για πρώτη φορά ή που μίλησε η Ελένη στην Αυγή για τα κοινά σημεία της δουλειάς τους, όλα έπαιξαν τον ρόλο τους. Όλα στη ζωή τους μοιάζουν με μοιραία –και καθόλου τυχαία –γεγονότα που στοχεύουν στην διαμόρφωση της καλλιτεχνικής τους έκφρασης.
Το ίδιο το «Βιτρίνα Project» αποτελεί από μόνο του ένα πολύ ενδιαφέρον κομμάτι για την καλλιτεχνική σκηνή της πόλης, τόσο ως μεμονωμένη ιδέα και πως «γεννήθηκε» μέσω του Γιώργου Γεροντίδη, όσο και για την ένθερμη αποδοχή από πλευράς των δύο ιδιοκτητών του καφενείου [του Δημήτρη Καρασαϊα και του Γιώργου Τοκμακίδη]–«στέκι» το ονομάζουν οι ίδιοι –να παραχωρήσουν τον χώρο του.
Ωστόσο η συνάντησή μου με τις δύο καλλιτέχνιδες δεν ήταν καθόλου τυχαία και θα ήθελα να μιλήσω για τη δουλειά τους. Φτάνοντας έξω από τη βιτρίνα και παρατηρώντας τη δουλειά τους, μου είναι αδύνατο να ξεχωρίσω ποια έχει κάνει τι. Όχι τόσο γιατί έχουν ίδιο ύφος και ίδια γραφή –αντιθέτως η κάθε μια έχει πολύ ιδιαίτερη καλλιτεχνική γραφή. Η δυσκολία μου να ξεχωρίσω τη δουλειά της κάθε μιας, εντοπίζεται στην αρμονικότητα του διαλόγου που αναπτύσσουν οι δύο συγκεκριμένες δουλειές και στο πόσο πολύ «ταιριάζουν» η μια με την άλλη, πράγμα που μου τονίζουν και οι ίδιες αργότερα στην φιλική κουβέντα που έχουμε.
Και οι δύο καλλιτέχνιδες δούλεψαν ξεχωριστά, η κάθε μια στο χώρο της για το κοινό αυτό project. Κι όμως, εγώ έχω την εντύπωση πως μόνο αν δούλευαν σε κοινό χώρο η δουλειά τους θα μοιράζονταν τόσα κοινά στοιχεία. Αλλά όχι, δούλευαν ξεχωριστά. Χρησιμοποίησαν μάλιστα και οι δύο έργα που κατασκεύασαν η κάθε μια στο χώρο τους, πριν την κατασκευή της βιτρίνας, και τα οποία «μετέτρεψαν» αναλόγως για να τα χρησιμοποιήσουν στο συγκεκριμένο project πριν την κατασκευή της βιτρίνας. Όπως συμφωνούν από κοινού άλλωστε, τα αντικείμενα που φτιάχνουν, αυτά που ανήκαν κάποτε σε κάποιο άλλο πλαίσιο κουβαλάν τη δική τους ιστορία, τη δική τους προσωπικότητα και για εκείνες οι προσωπικές ιστορίες είναι αυτές που έχουν κεντρικό ρόλο. Εκείνες αναζητούν, εκείνες προβάλλουν και με εκείνες εκφράζονται χωρίς κανένα φόβο μήπως εκτεθούν.
Μου εξηγούν ότι η ουσία για εκείνες είναι το κοινό ως μοναδική ξεχωριστή οντότητα με προσωπικές εμπειρίες και προσωπικά βιώματα. Αυτή η μελέτη του ανθρώπινου ψυχικού κόσμου που έχουν η κάθε μια ξεχωριστά, ενώνονται στο “Βιτρίνα project» και ξεδιπλώνονται μπροστά στους περαστικούς μέσα από τις «παιδικές ιστορίες» τις οποίες μας αφηγείται η ίδια η βιτρίνα. Το «παιδικό δωμάτιο», τα λόγια που το συνοδεύουν, το τυχαίο βλέμμα του περαστικού που εκπλήσσεται ευχάριστα περνώντας από κει ή ακόμα και οι φιλικοί διάλογοι που ξεχύνονται από τις παρέες του καφενείου, έχουν όλα μια ιδιαίτερη και προσωπική φωνή.
Η ανάλαφρη θύμηση της παιδικής ηλικίας που πολύ αργότερα έρχεται στο μυαλό μας δειλά και αποσπασματικά σαν κάτι που δεν είμαστε σίγουροι ότι το έχουμε ζήσει, οι αναμνήσεις και οι εμπειρίες που εμπλουτίζονται χρόνο με το χρόνο, μέρα με τη μέρα, στιγμή με τη στιγμή, βρίσκονται όλα εκεί, στο «παιδικό δωμάτιο», προστατευμένα πίσω από τη βιτρίνα.
Περισσότερα για τις καλλιτέχνιδες:
Αυγή Τόπακα Ελένη Παπαδοπούλου
[avgitopaka@yahoo.gr] [ekpnoi22@hotmail.com]
http://avgimilo37.tumblr.com http://22neleh.tumblr.com/
Φωτογραφίες: Ηλίας Σαμαράς