Η προσωπογραφία [γνωστή και ως πορτρέτο], αποτελεί ένα από τα πιο παλιά θέματα στον κόσμο της τέχνης και ιδιαίτερα της ζωγραφικής. Παραδοσιακά, ακούγοντας την λέξη «πορτρέτο» -σε οποιοδήποτε καλλιτεχνικό μέσο [φωτογραφία, ζωγραφική, χαρακτική, κλπ] – μας έρχεται στο μυαλό η απεικόνιση της ανθρώπινης μορφής με ιδιαίτερη έμφαση στα βασικά στοιχεία και χαρακτηριστικά του προσώπου.
Το πρόσωπο, και πιο συγκεκριμένα τα φυσικά χαρακτηριστικά και η έκφραση του, είναι τα στοιχεία τα οποία κυριαρχούν σε μια προσωπογραφία. Ωστόσο, τα πορτρέτα του Γιώργου Ανδρούτσου δεν δίνουν έμφαση στα επιμέρους χαρακτηριστικά του προσώπου καθώς τις περισσότερες φορές δεν μπαίνουν καν στη διαδικασία απεικόνισης των βασικών χαρακτηριστικών ενός προσώπου και αυτό, κατά τη γνώμη μου τουλάχιστον, είναι και το πιο ενδιαφέρον στοιχείο στα έργα του καλλιτέχνη.
Ο Γιώργος Ανδρούτσος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1976 και σπούδασε ζωγραφική στη Σχολή Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης. Επίσης, σπούδασε στο τμήμα Φυσικής επίσης στη Θεσσαλονίκη, έκανε μεταπτυχιακό στην Ιστορία της Φιλοσοφίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου και πλέον είναι υποψήφιος διδάκτορας στο πεδίο της Αισθητικής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Οι συμμετοχές του και οι δημοσιεύσεις του καλλιτέχνη μετρούν έναν μεγάλο αριθμό συμπεριλαμβανομένου ενός έργου του που επιλέχθηκε να συμμετάσχει στην 9η Διεθνή Biennale Ζωγραφικής του Pilsen το 2014.
Αν και οι σπουδές του μου προκαλούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, το σημείο στο οποίο θα ήθελα να επικεντρωθώ είναι η ιδιαίτερη γραφή και η αισθητική προσέγγιση του Γιώργου Ανδρούτσου στις προσωπογραφίες που δημιουργεί. Ο καλλιτέχνης επιλέγει να δημιουργεί αόριστα πρόσωπα, πρόσωπα που προκύπτουν από την σύνθεση των χαρακτηριστικών διαφόρων ανθρώπων που παρατηρεί καθημερινά γύρω του, χρησιμοποιώντας μολύβι ή κάρβουνο και κιμωλία πάνω σε χαρτί.
Το καλλιτεχνικό ύφος του Γιώργου Ανδρούτσου μοιάζει να περιστρέφεται σχεδόν εμμονικά γύρω από την ανάπτυξη της γραμμής του. Οι προσωπογραφίες του μοιάζουν σαν προεκτάσεις γραμμών οι οποίες ξεκινούν από ένα σημείο πάνω στη ζωγραφική επιφάνεια για να αναπτυχθούν και να συνθέσουν τα ανθρωπομορφικά χαρακτηριστικά των προσώπων. Κάποια από τα έργα του φαίνονται να είναι αμιγώς αφαιρετικά, ενώ κάποια άλλα να «βγαίνουν» μέσα από ολόκληρες σχεδιαστικές και χρωματικές φόρμες οι οποίες προσθέτουν τα εκφραστικά στοιχεία του κάθε προσώπου.
Ο καλλιτέχνης δηλώνει πως το «κεφάλι τον συγκινεί, το πρόσωπο, η έκφραση, ολόκληρο το βάρος του μυαλού που κουβαλάει..» και κάποιες φορές προσπαθεί να αποτυπώσει τις εκφράσεις των συναισθημάτων που θα μπορούσε να νοιώσει η ανθρώπινη ύπαρξη. Η μορφές του μοιάζουν να έχουν μια εξέλιξη και μια συνέχεια μέσα στον χρόνο. Ο ίδιος ο καλλιτέχνης δεν επιδιώκει να προσελκύσει τον θεατή προκαλώντας του ένα βεβιασμένο και εύκολο συναίσθημα, αντιθέτως τον αφορά η διάρκεια του έργου του μέσα στον χρόνο.
Ωστόσο, τα πρόσωπα του Γιώργου Ανδρούτσου, ακόμα και εκείνα που δεν έχουν εικονιστικά χαρακτηριστικά, καταφέρνουν να προκαλούν συναισθήματα. Κάποια από αυτά, κουβαλάνε μαζί τους το βάρος την ύπαρξης του ανθρώπου, παρόλο που στην πραγματικότητα δεν αποτελούν πιστή αποτύπωση ενός συγκεκριμένου ανθρώπου, και φυσικά δεν περιγράφουν κάποια ιδιαίτερη συναισθηματική στιγμή.
Ίσως αυτό είναι ένα πολύ ιδιαίτερο στοιχείο των «προσώπων» του Γιώργου Ανδρούτσου γιατί τα πρόσωπά του δεν έχουν συγκεκριμένη ταυτότητα, ούτε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και φυσικά δεν αισθάνονται κάτι συγκεκριμένο. Είναι όλοι εμείς ή ο κάθε ένας από εμάς. Είναι η ίδια η ανθρώπινη ύπαρξη που αποτυπώνεται μέσα από τις διαφορετικές ψυχικές καταστάσεις από τις οποίες περνάει για να εξελιχθεί.
Αυτή η διαχρονικότητα της μορφής και των συναισθημάτων της, που φανερώνει με τη καλλιτεχνική του γραφή ο Γιώργος Ανδρούτσος, καταφέρνει να κερδίσει το βλέμμα του θεατή όχι μόνο για μια στιγμή. Οι προσωπογραφίες του καλλιτέχνη δεν αποσπούν μια απλή ματιά του θεατή, αλλά μια ολόκληρη σκέψη του. Τον προκαλούν να σκεφτεί, να δει σε βάθος και ίσως να συμπάσχει μαζί με τη μορφή που διακρίνει. Θα έλεγα λοιπόν ότι όντως ο καλλιτέχνης καταφέρνει να επιτύχει τη διάρκεια που θέλει μέσα από την ίδια την εξέλιξη της δουλειάς του.
Για να επικοινωνήσετε με τον καλλιτέχνη: gandrouart@gmail.com