Ο «Έκπτωτος Κήπος» της Γεωργίας Παπανίκου
Η τέχνη λένε σε βοηθάει να ξεφύγεις από τη πραγματικότητα, σε ταξιδεύει μακριά από τα καθημερινά προβλήματα και σε αφήνει να μπεις για λίγο σε έναν παράλληλο κόσμο του οποίου οι δράσεις, οι εντάσεις, οι προβληματισμοί και τα δράματα δεν σε αγγίζουν [τουλάχιστον όχι σε βάθος]. Πολλές είναι οι φιλοσοφικές προσεγγίσεις άλλωστε που ισχυρίζονται πως η τέχνη μας βοηθάει να αντιμετωπίσουμε την οδύνη της ίδιας μας της ύπαρξης.
Είναι ίσως γεγονός ότι η τέχνη με έναν μαγικό τρόπο σε κάνει να ξεχνάς τα προβλήματά σου προσφέροντάς σου μια εντελώς νέα πραγματικότητα που σε καλεί να αφεθείς και ως ένα βαθμό να προβληματιστείς φυσικά, επιτρέποντάς σου παράλληλα να δραπετεύσεις από τα καθημερινά σου προβλήματα.
Για να γίνω και λίγο πιο συγκεκριμένη ωστόσο, περιορίζοντας λίγο το εύρος των καλλιτεχνικών μέσων που υπάρχουν, θα ήθελα να επικεντρωθώ περισσότερο στο μέσο των σύγχρονων εγκαταστάσεων για έναν πολύ απλό λόγο, ότι στο μεγαλύτερο μέρος τους οι εγκαταστάσεις μπορούν να μας προσφέρουν μια ολοκληρωμένη βιωματική εμπειρία στην οποία επιπλέον μπορούμε να έχουμε και άμεση εμπλοκή ως θεατές.
Μπορεί η τέχνη των εγκαταστάσεων να μη μετράει εκατονταετίες όπως άλλα παραδοσιακά καλλιτεχνικά μέσα [ζωγραφική, γλυπτική]. Ωστόσο, οι σύγχρονες εγκαταστάσεις έχουν καταφέρει εκείνο που προσπαθούσαν με πιο αποστασιοποιημένο τρόπο να καταφέρουν τα υπόλοιπα μέσα. Οι εγκαταστάσεις δίνουν τη δυνατότητα στον θεατή να γίνει μέρος του έργου, να μπει στα χωρικά του όρια, να αφουγκραστεί ίσως εκείνο που συνέλαβε αρχικά ο καλλιτέχνης.
Αυτή την αίσθηση της προσωπικής συμμετοχής που αφορά στη βιωματική εμπειρία του καλλιτεχνήματος μπορεί να βρει κανείς στις εγκαταστάσεις της Γεωργίας Παπανίνου. Η Γεωργία σπούδασε στο τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από όπου αποφοίτησε το 2010. Σήμερα ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
Στις εγκαταστάσεις της Γεωργίας Παπανίκου, μπορεί να δει κανείς θέματα με έντονους προβληματισμούς και πολλές αναφορές σε θεμελιώδη ζητήματα της ανθρώπινης φύσης όπως είναι εκείνα της γέννησης και του θανάτου. Αλλά και άλλα θέματα κοινωνικού και πολιτικού περιεχομένου. Μέσα από μια ποικιλία υλικών και με τη βοήθεια της τεχνολογίας [φως, ήχο, κλπ] δημιουργεί χώρους που αποτελούνται από οργανικά στοιχεία.
Η εγκατάστασή της με τίτλο «Fallen Gardens» χρησιμοποιεί ως αφετηρία τον μύθο της απομάκρυνσης του ανθρώπου από τον κήπο της Εδέμ. Πρόκειται για ένα έργο με έντονες φιλοσοφικές αναφορές και αναζητήσεις. Η δομή του έργου αναπτύσσεται στον χώρο με τη βοήθεια υλικών όπως το ξύλο, το χαρτί, το ύφασμα και το μαύρο χρώμα. Η Γεωργία Παπανίκου δίνει μεγάλη έμφαση στον δημιουργικό διάλογο που αναπτύσσεται ανάμεσα στα υλικά που χρησιμοποιεί και έτσι η επιλογή των υλικών της έχει στόχο την απόδοση συγκεκριμένου νοήματος μέσα στο εκάστοτε έργο της.
Τα υλικά που χρησιμοποιεί για το έργο «Fallen Gardens» μοιάζουν να συνθέτουν ένα τοπίο καμένης γης. Η καλλιτέχνιδα κάνει έντονη αναφορά στο κοινωνικό θέμα της ανθρώπινης παρέμβασης πάνω στη φύση και αποκαλύπτει με έναν άμεσο και καυστικό τρόπο την έννοια των συνεπειών που καλείται να υποστεί ο άνθρωπος ως απόδοση δικαιοσύνης για τις πράξεις του. Το να υποστεί κανείς τις συνέπειες των όποιων πράξεων του είναι κάτι το αναπόφευκτο στη ζωή. Αυτό υποστηρίζει άλλωστε και ο μύθος των έκπτωτων πρωτόπλαστων από τον ιδανικά πλασμένο κήπο της Εδέμ.
Οι σκιές που δημιουργούν τα στοιχεία του έργου στον περιβάλλοντα χώρο αποτελούν επίσης μέρος της εγκατάστασης. Ο θεατής εισέρχεται ουσιαστικά ο ίδιος στον «έκπτωτο κήπο» , στην καμένη γη που ίσως να έχει δημιουργήσει και ο ίδιος. Εκεί μπορεί να νοιώσει στη ουσία τα συναισθήματα που του ασκούν τα διάφορα στοιχεία και οι φόρμες του έργου. Η εγκατάσταση βρίσκεται στο ARTWALL Project Space από 18 Μαρτίου έως και 14 Απριλίου.
Περισσότερα για τη Γεωργία Παπανίκου: georgiapapanikou@gmail.com