Μετά από χρόνια τριβής με το γράψιμο και την τέχνη, άλλη σκέψη δεν έχω ζηλέψει περισσότερο παρά εκείνη των αρχιτεκτόνων. Πιστεύω αλήθεια ότι ο αρχιτεκτονικός νους είναι έτσι δομημένος, ώστε να ακροβατεί ανάμεσα στον αισθητισμό και στην επιστήμη, στην ψυχική απόλαυση και στη χρήση, στο ρομαντισμό και στην αειφορία.
Η τελευταία λέξη ακούστηκε σε παραλλαγές περισσότερο από κάθε άλλη στη συνέντευξη του διάσημου αρχιτέκτονα Renzo Piano στο Κέντρο Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος. Ο «τόπος που αλλάζει» ξεκίνησε το 2012 και από τότε είμαστε παρατηρητές ενός χώρου «ανοιχτού» όπως ορίζεται από τον φιλέλληνα αρχιτέκτονα.
Οι αρχιτέκτονες ξεκινούν το έργο τους από μια ιδέα ή τουλάχιστον έτσι θα έπρεπε. Εδώ η ιδέα ξεκινάει από μια λέξη: Καλλιθέα, η όμορφη θέα προς τη θάλασσα, το δικό μας αθηναϊκό Belvedere. Ο Pianο και οι συνεργάτες του, όπως λένε στο σχετικό βίντεο, είδαν σαν αστείο ότι μια περιοχή με τέτοιο όνομα δεν έβλεπε αλήθεια από πουθενά τη θάλασσα. Έτσι λοιπόν αντί να πάνε να σηκώσουν άλλο ένα ογκώδες κτήριο, σήκωσαν τη γη και αγκάλιασαν τα κτίρια με τη μέθοδο της ενισχυμένης γης.
Το νερό της Μεσογείου, ως άλλο ενωτικό στοιχείο, δένει το πάρκο Νιάρχος από παντού. Εκτός από το μεγάλο υδάτινο κανάλι, το πλήθος των δέντρων θα συγκρατεί το νερό της βροχής, οι υπόγειες δεξαμενές και το σύστημα άρδευσης θα μειώνουν τις ανάγκες για νερό και το αποτέλεσμα θα ενδυναμώνεται, ενώ τα φυτά θα αναπτύσσονται. Τα 5560 φωτοβολταϊκά στο σύνθετο στέγαστρο θα εξοικονομούν 37% ενέργεια σε σχέση με κάθε τυπικό κτήριο, τα δε υλικά κατασκευής είναι αυστηρά επιλεγμένα σε σχέση με τον προορισμό και τη χρήση τους. Αυτά ενδεικτικά είναι κάποια στοιχεία που συνθέτουν ένα έργο κατάλληλο για πλατινένιο Leed ενεργειακής κατασκευής.
Πέραν όμως όλων αυτών, ο Piano μας μιλάει για τη φιλοσοφία του, για την έμπνευσή του, από το «καλό και αγαθό» που διδάχτηκε από τις ελληνικές γραμματείες. Για το ότι ο πολιτισμός πρέπει να δημιουργεί ένα χώρο στον κόσμο που να μην τον τρομάζει, που να μην συνομιλεί μόνο με τους επαΐοντες, αλλά με όλους.
Σήμερα μιλάμε πλέον για την αλλαγή που ο κόσμος βλέπει το δημόσιο χώρο. Ένας χώρος που πρέπει να είναι ταυτόχρονα χρήσιμος αλλά και όμορφος. Οπαδός του αισθητισμού; Οραματιστής ή ένας αρχιτέκτονας που θα τα έργα του θα μιλούν και στις επόμενες γενιές; Βλέπω μπροστά μου έναν άνθρωπο με φυσιογνωμία αριστοκρατική και οικεία ταυτόχρονα, γλυκός και δυνατός, ένας ποιητής του παρόντος που μας μιλάει για το ελαφρύ και το μπλε που μας ενώνει με το μέλλον μας. Εμάς εδώ, στην καρδιά της Μεσογείου.©